Her yıl toplumun yaklaşık %5-10’unda aktif bir burun kanaması meydana gelir ve Kulak Burun Boğaz hekimlerinin sık karşılaştığı acil durumlardan biridir.
Burun kanamaları burun içini döşeyen mukozanın her hangi bir yerinden kaynaklanan kanamalardır.
Kanama yerine bağlı olarak önden burun deliklerinden veya burun arkasından genizden gelebilir. Buna göre kanamalar önden ve arkadan burun kanamaları şeklinde sınıflandırılabilir. Kanamanın sebebine bağlı olarak burun kökenli (primer) ve sistemik sebeplere bağlı (sekonder) burun kanamaları şeklinde de sınıflandırılabilir. Sebeplerinin farklı ve buna bağlı olarak tedavi yaklaşımının da farklı olacağından dolayı burun kanamalarını, erişkin ve çocukluk döneminde görülen burun kanamaları olarak da sınıflandırabilir.
Burun, oldukça yoğun ve yüzeyel damarlar içeren bir organdır. Özellikle burun boşluğunu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı burna gelen damarların oldukça yüzeysel olduğu bir bölümdür. Özellikle çocuklarda bu bölgede en hafif travmada bile kanama gerçekleşebilir. Ayrıca kuru hava veya kış aylarında görülen kabuklanmalar da sıklıkla kanamaya neden olmaktadır.
Lokal nedenler:
Burnun normal fizyolojisini bozarak damar hasarına ve kanamaya neden olurlar.
· Burun içi iltihapları
· Buruna gelen darbeler
· Burun karıştırmaları
· Buruna sokulan yabancı cisimler
· Burun içi ve sinüs tümörleri
· Burun kemik kıkırdak eğriliği (septum deviasyonu)
· Alerjik nedenler
· Mevsimsel nedenler
· Damarsal hastalıklar (Anevrizma gibi..)
· Ağır egzersizler
Sistemik nedenler:
· Yüksek tansiyon
· Kan hastalıkları (Kanama-pıhtılaşma bozuklukları, lösemi vs.)
· Barsak parazitleri
· Hormonal bozukluklar
· İdiopatik nedenler (Ayrıntılı incelemelere rağmen olguların % 10’unda neden bulunamaz)
Burun kanaması varsa neler yapılmalı?
· Burun ucundaki yumuşak kısmı başparmağınızla diğer iki parmağınız arasına alınız.
· Burnu parmakla sıkıştırılmış olarak yüzünüze doğru bastırın.
· Başınızı kalbinizden daha yüksek tutmaya dikkat ediniz.
· Baş öne meyilli ve dik olarak oturunuz, beş dakika böyle bekleyiniz.
· Burun ve yanağınıza buz tatbik ediniz. (Bir plastik torba içine buz doldurarak)
· Tansiyon kontrolü yapınız.
Kanama durduktan sonra tekrar kanama gerçekleşmemesi için neler yapılmalı?
· Sümkürmemeye dikkat ediniz.
· Yerden ağır bir şey kaldırmak ya da buna benzer zorlayıcı hareketler yapmayınız.
· Başınızı mutlaka göğsünüzden daha yukarda tutmaya çalışınız.
· Arka burun kanamalarının tanınması oldukça önemlidir. Bu kanama tipi bir uzmanın takibini gerektirmektedir.
Burun kanaması olan bir kişinin şu durumlarda mutlaka doktora başvurması gereklidir:
